Israëlische maanlanding gevolgd met de radiotelescoop

De Dwingeloo radiotelescoop zat op de eerste rang tijdens de landingspoging van de Israëlische maanlander “Beresheet”. Cees Bassa en Paul Boven gebruikten de nieuwe 13 cm hoornantenne om op 2280 MHz naar het carrier-signaal van Beresheet te luisteren.

De Beresheet lander werd op 22 februari 2019 gelanceerd, en draaide eerst meerdere rondjes om de aarde om op 4 april in een baan om de maan te manoeuvreren. De landing in Mare Serenitatis was gepland voor donderdag 11 april om 21:25 MEZT (Midden-Europese Zomertijd).

Vanuit de radiotelescoop verscheen het signaal de Beresheet lander op die donderdag, zoals verwacht, om 20:55 MEZT vanachter de maan. De Israëlische webstream meldde dat de lander zich omdraaide om zichzelf voor te bereiden voor de landing. Precies volgens plan liet het radiosignaal van Beresheet een knik zien vanwege het Dopplereffect, wat erop duidde dat de raket motor gestart was. De volgende acht minuten ging alles volgens plan; op de Israëlische webstream was te zien hoe de snelheid en hoogte van de lander afnamen, terwijl het radiosignaal in frequentie afnam. De volledige landing zou twintig minuten duren.

Helaas ging het na die acht minuten mis. Eerst verdween het radio signaal tijdelijk; op de webstream werd gemeld dat een van de oriëntatiesensors gereset was. Toen de Beresheet-zender weer aanging was uit het radiosignaal af te lezen dat de raketmotor niet meer werkte, want de Dopplercurve liet een versnelling zien.

Gedurende de drie minuten die volgden was er nog steeds contact met de lander maar kon de raketmotor niet herstart worden. In de opname van de Dwingeloo telescoop is dit duidelijk te zien: de helling van de Dopplercurve verandert niet. Om 21:23:01 MEZT verdween het signaal plotseling; het moment waarop Beresheet neerstortte op het maanoppervlak.

Ondanks de mislukte landing heeft Israël wel een ongekende prestatie getoond. Hopelijk hebben toekomstige missies van Israël en andere landen meer geluk, en hopelijk kan de Dwingeloo telescoop dan weer meeluisteren.

Dopplercurve van het signaal van de Beresheet maanlander. De tijden zijn in UTC (twee uur eerder dan de Midden-Europese Zomertijd).